Nốt ruồi là các đốm nhỏ, có thể có màu nâu, xám, đen, đỏ, xanh hoặc hồng xuất hiện trên da. Nốt ruồi được hình thành khi các tế bào melanocytes phát triển thành cụm. Melanocytes được phân phối khắp da và giúp sản sinh melanin – sắc tố tự nhiên tạo nên màu sắc của da.
Nốt ruồi thường xuất hiện trong thời thơ ấu và vị thành niên. Hầu hết mọi người đều có từ 10 đến 40 nốt ruồi, một số nốt ruồi có thể thay đổi hình thái hoặc mờ dần theo thời gian. Sự thay đổi nội tiết tố của tuổi vị thành niên và thai kỳ có thể khiến nốt ruồi trở nên đậm màu hơn và lớn hơn.
Hầu hết các nốt ruồi đều lành tính, tuy nhiên vẫn có trường hợp xuất hiện những nốt ruồi ác tính và trở thành ung thư da. Do đó, bạn nên theo dõi nốt ruồi và các mảng sắc tố trên cơ thể khi có dấu hiệu bất thường xuất hiện để phòng ngừa ung thư da, đặc biệt là ung thư hắc tố ác tính.
Phân biệt nốt ruồi lành tính và ác tính
A (Asymmetrical shape): xem xét hình dạng không đối xứng. Khi chia nốt ruồi làm hai phần, sẽ có một nửa bên nốt ruồi khác với nửa còn lại. Điều này xảy ra do các tế bào ung thư phát triển nhanh hơn các tế bào melanocytes và tạo ra hình dạng bất thường.
B (Border): xem xét đường viền. Nốt ruồi bình thường sẽ có đường viền rõ ràng so với vùng da xung quanh. Nếu đường viền của nốt ruồi mờ, có khía hoặc viền hình vỏ sò thì có thể là dấu hiệu cảnh báo của nốt ruồi ác tính. Đường viền không rõ hoặc rách cạnh là dấu hiệu của sự tăng trưởng tế bào không kiểm soát.
C (Color): xem xét màu sắc. Nốt ruồi bình thường có thể có nhiều sắc độ khác nhau nhưng vẫn đồng nhất về màu sắc. Trong khi đó, các nốt ruồi ung thư lại có sự trộn lẫn nhiều màu sắc, chẳng hạn như trong cùng một nốt ruồi xuất hiện màu trắng, đen, đỏ xen lẫn xanh dương.
D (Diameter): xem xét đường kính. Kích thước của nốt ruồi bình thường đa số sẽ dưới 6 mm hoặc nhỏ hơn. Trong trường hợp nốt ruồi có đường kính lớn hơn 6 mm, bạn cần đến gặp bác sĩ da liễu để kiểm tra xem đó có phải là nốt ruồi ác tính hay không.
E (Evolving): xem xét về sự phát triển. Thông thường, nốt ruồi sẽ giữ nguyên kích thước và hình dạng của nó trong suốt cuộc đời. Nếu bạn để ý thấy nốt ruồi thay đổi về kích thước, hình dạng, màu sắc hoặc chiều cao, đặc biệt nếu một phần hoặc toàn bộ nốt ruồi chuyển sang màu đen, hãy kiểm tra xem có phải dấu hiệu sớm của nốt ruồi ung thư hay không. Nốt ruồi cũng có thể phát triển và xuất hiện các dấu hiệu và triệu chứng mới, chẳng hạn như ngứa hoặc chảy máu.
Các nốt ruồi ung thư (ác tính) rất đa dạng về hình thái. Một số có thể có tất cả các đặc tính được liệt kê ở trên. Một số nốt khác có thể chỉ có một hoặc hai đặc tính.
Các yếu tố làm tăng nguy cơ xuất hiện nốt ruồi ác tính
Ung thư hắc tố là biến chứng chính của nốt ruồi ác tính. Một số người có thể có nguy cơ mắc phải ung thư hắc tố cao hơn mức trung bình do các yếu tố sau đây:
Nốt ruồi bẩm sinh lớn: Ở trẻ sơ sinh, những nốt ruồi được phân loại là lớn nếu chúng có đường kính lớn hơn 2 inch (5 cm). Tuy nhiên, nốt ruồi bẩm sinh lớn không có nghĩa là sẽ mắc phải ung thư và hầu như không bao giờ trở thành ung thư trước khi trẻ dậy thì.
Có nốt ruồi bất thường: Nốt ruồi có kích thước lớn hơn cục tẩy trên đầu bút chì và có hình dạng không đều được gọi là nốt ruồi không điển hình (nốt ruồi loạn sản). Chúng thường có trung tâm màu nâu sẫm và viền nhạt hơn. Nốt ruồi không điển hình có thể xuất hiện ở bất cứ đâu trên cơ thể nhưng lại hiếm khi xuất hiện trên mặt. Những nốt ruồi này có xu hướng di truyền.
Có tiền sử ung thư hoặc gia đình có người bị ung thư hắc tố: Nếu bạn từng bị ung thư hắc tố trước đây, một nốt ruồi lành tính của bạn sẽ có nguy cơ cao chuyển thành ung thư hắc tố. Ngoài ra, một số loại nốt ruồi loạn sản cũng là một dạng di truyền của ung thư hắc tố.
Làm thế nào để xử lý nốt ruồi không mong muốn?
Nốt ruồi thông thường không cần phải điều trị. Tuy nhiên, nếu nốt ruồi của bạn là nốt ruồi ác tính hoặc ảnh hưởng về mặt thẩm mỹ thì việc loại bỏ chúng là điều cần thiết.
Điều trị nốt ruồi ác tính như thế nào?
Nếu nốt ruồi được phát hiện là ác tính, bạn cần đến bệnh viện da liễu để tiến hành thủ thuật ngoại khoa. Bác sĩ da liễu tại Grace Skincare Clinic cũng có thể giúp bạn xác định nốt ruồi ác tính, sau đó giới thiệu cho bạn đến các cơ sở uy tín để đảm bảo về mức độ an toàn và hiệu quả khi sinh thiết.
Quy trình điều trị được thực hiện bằng cách gây tê khu vực xung quanh nốt ruồi và bác sĩ sẽ sinh thiết bằng cách cắt toàn bộ nốt ruồi và một vành da xung quanh nó, rồi khâu vết thương kín lại.
Cách loại bỏ nốt ruồi lành tính
Một nốt ruồi vô hại ( nốt ruồi lành tính) có thể nhô lên trên bề mặt da của bạn. Nếu quần áo hoặc đồ trang sức cọ xát (hoặc bị dính vào) nốt ruồi này, nó có thể gây kích ứng nốt ruồi. Bạn có thể nhận thấy nốt ruồi và vùng da xung quanh có cảm giác khó chịu.
Cố gắng loại bỏ nốt ruồi bằng các biện pháp tại nhà có thể gây hại nhiều hơn là lợi. Khi cạo (hoặc cắt), bạn cũng có nguy cơ bị sẹo hoặc nhiễm trùng nghiêm trọng.
Có nhiều cách an toàn hơn để loại bỏ nốt ruồi lành tính như: phẫu thuật cắt bỏ, đốt điện, loại bỏ bằng nitơ lỏng,… Các bác sĩ da liễu sẽ giúp bạn chọn lựa phương pháp phù hợp nhất dựa vào kích thước, độ sâu của nốt ruồi và chi phí điều trị.
Phương pháp đốt điện được các bác sĩ tại Grace Skincare Clinic sử dụng để loại bỏ nốt ruồi cho khách hàng. Sử dụng điện để loại bỏ nốt ruồi có thể làm giảm khả năng chảy máu, từ đó giảm các biến chứng, giúp vết thương lành nhanh chóng và tối thiểu khả năng gây ra sẹo.
Cách phòng ngừa nốt ruồi ác tính
Theo dõi các thay đổi của cơ thể
Nhớ vị trí và đặc điểm các nốt ruồi của bạn. Thường xuyên kiểm tra da để phát hiện những thay đổi trên liệu có phải là dấu hiệu của nốt ruồi ác tính hay không. Hãy tự kiểm tra mỗi tháng một lần, đặc biệt nếu bạn có tiền sử gia đình bị ung thư hắc tố.
Bạn có thể dùng gương để kiểm tra từ đầu đến chân, bao gồm da đầu, lòng bàn tay, móng tay, nách, ngực, chân, kẽ ngón chân và cả lòng bàn chân. Đồng thời kiểm tra cả vùng sinh dục và giữa mông.
Nếu bạn có các yếu tố nghi ngờ là nguy cơ ung thư hắc tố, bạn cần nói lại với bác sĩ để bác sĩ đánh giá và quyết định có khám da chuyên khoa định kỳ hay không. Vì các nốt ruồi có thể thay đổi theo thời gian và có thể trở thành ung thư, nên cần thăm khám lại để đánh giá khi nào các nốt ruồi có nguy cơ ung thư cao và xử lý kịp thời.
Bảo vệ làn da của bạn khỏi tác động của ánh nắng mặt trời
Thực hiện các biện pháp bảo vệ da khỏi bức xạ tia cực tím (UV) vì bức xạ UV sẽ làm tăng nguy cơ mắc phải ung thư hắc tố. Ngoài ra, trẻ em không được bảo vệ khỏi ánh nắng mặt trời sẽ có xu hướng phát triển nhiều nốt ruồi hơn bình thường.
Tránh ánh nắng giờ cao điểm. Tia nắng mặt trời mạnh nhất trong khoảng từ 8 giờ sáng đến 4 giờ chiều. Nếu có kế hoạch cho các hoạt động ngoài trời, bạn nên hạn chế ra ngoài vào khoảng thời gian này, kể cả vào những ngày nhiều mây hoặc vào mùa đông.
Sử dụng kem chống nắng quanh năm. Bôi kem chống nắng khoảng 30 phút trước khi ra ngoài trời, kể cả trong những ngày nhiều mây. Sử dụng kem chống nắng phổ rộng có chỉ số SPF ít nhất là 15. Thoa lại kem chống nắng sau mỗi hai giờ – hoặc thường xuyên hơn nếu bạn đang bơi hoặc đổ mồ hôi. Học viện Da liễu Hoa Kỳ khuyên bạn nên sử dụng kem chống nắng phổ rộng, chống nước với chỉ số SPF ít nhất là 30.
Sử dụng các biện pháp bảo hộ. Kính râm, mũ rộng vành, áo dài tay và quần áo bảo hộ khác có thể giúp bạn tránh tia UV gây hại. Bạn cũng có thể cân nhắc lựa chọn các loại quần áo được làm bằng chất liệu đặc biệt có thể ngăn bức xạ UV.
Tránh sử dụng đèn tắm nắng và giường tắm nắng. Đèn tắm nắng và giường tắm nắng sẽ giúp bạn có được một làn da rám nắng ưng ý. Tuy nhiên, tia UV phát ra từ những loại này có thể làm tăng nguy cơ gây ung thư da.
Liên Hệ Tư Vấn
Grace Skincare Clinic Phòng khám da liễu quốc tế sử dụng thiết bị và công nghệ đạt chuẩn FDA & CE
102C Cống Quỳnh, Quận 1, Tp. Hồ Chí Minh, Việt Nam Đặt lịch: https://www.graceskinclinic.com/book-now SDT: 02822-531-223 Hotline: 0961-796-809